مطالعه صفات تشریحی برگ و دمبرگ سرده Alchemilla از تیره گل سرخیان در ‌ایران و کاربرد آنها در تاکسونومی ‌عددی

مطالعه حاضر به بررسی صفات تشریحی برگ و دمبرگ 24 گونه Alchemilla از ‌ایران اختصاص دارد. پس از جمع‌آوری و شناسایی نمونه‌های گیاهی، با روش دستی از برگ‌های قاعده‌ای و دمبرگ آنها برش عرضی تهیه و بهترین برش‌ها برای رنگ‌آمیزی و مطالعه با میکروسکوپ نوری انتخاب شد. در پژوهش حاضر، 43 صفت تشریحی با دقت بررسی و اندازه‌گیری شد. برای تعیین روابط بین گونه‌ها، 39 صفت کمّی ‌تشریحی برگ‌ و دمبرگ با روش تحلیل مؤلفه اصلی (PCA) تحلیل شد. نتایج بررسی حاضر نشان داد که کُرک غده‌ای برگ و دمبرگ، تعداد، الگوی آرایش سلول‌های اپیدرمی ‌اطراف روزنه، صاف یا موج‌دار بودن جدار آنها، همچنین حضور یا عدم حضور فیبر خارج از چوب درون دسته آوند رگبرگ اصلی و دمبرگ از مهم‌ترین صفات برای تفکیک گونه‌های ‌این سرده هستند. تحلیل داده‌ها با روش PCA به تفکیک کامل گونه‌های: A. caucasica، A. erythropoda، A. hessii، A. hyrcana، A. melancholica، A. microscopica، A. persica، A. pseudocartalinica و A. rechingeri، تشکیل سه گروه اصلی و دو زیر‌گروه منجر شد. یافته‌های بررسی حاضر نشان داد که صفات تشریحی برگ و دمبرگ در ‌این سرده دارای ارزش تاکسونومیک محدود است و آنالیز عددی ‌این صفات، قادر نیست حد و مرز و روابط بین گونه‌ها را به روشنی آشکار سازد.